Shirika la Umoja wa Afrika
Mnamo 25 Mei mwaka 1963 huko Adis Ababa nchini Ethiopia ,
mataifa 32 ya kifrika yaliyopata uhuru wakati huo yalikubaliana kupata Shirika
la Umoja wa Afrika, Wajumbe 21 wamejiunga hatua
kwa hatua, kufikia jumla ya Nchi 53 tangu kuanzishwa kwa Jumuiya ya Afrika
mnamo 2002. Mnamo 9 Julai mwaka 2011,Sudan Kusini ikawa mshiriki wa 54 wa Umoja
wa Afrika. Malengo makuu ya Shirika la Umoja wa Afrika, Kama ilivyoainishwa katika Hati ya shirika la Umoja wa
Afrika (OAU), ilikuwa kukuza umoja na mshikamano kati ya Mataifa ya Afrika. Kuratibu
na kuzidisha ushirikiano na juhudi za kufikia maisha bora kwa watu waafrika ; kudumisha
uhuru na uadilifu wa nchi Wanachama;Kukuza ushirikiano wa kimataifa ndani ya
mfumo wa Umoja wa Mataifa, Wanachama wa Jimbo la kisiasa, kidiplomasia,
kiuchumi, kielimu, kitamaduni, afya, sera za kijamii na kisayansi Kiufundi na ulinzi.
Shirika la umoja wa
Afrika linafanya shughuli kwa msingi wa
mkataba wake na mkataba wa Kuanzisha (Jumuiya ya / kikundi cha ) Uchumi wa
Kiafrika (inayojulikana kama Mkataba wa Abuja) mnamo mwaka 1991. Vyombo vyake
vikuu ni Mkutano wa Wakuu wa nchi na Serikali, Baraza la Mawaziri na
Sekretarieti na Tume ya Upatanishi, Ushirikiano na Usuluhishi. Kamati ya Uchumi
na Jamii. Kamati ya Afya ya Kamati ya Elimu, Sayansi na Utamaduni na Ulinzi. Kamati
ya upatanishi na usuluhisho ilibadilishwa kwa namna ya kuzuia migogoro mnamo mwaka 1993.
Idadi kubwa ya miundo ya Shirika la umoja
wa Afrika imejumuishwa katika Jumuiya ya Afrika (Umoja wa Afrika), na vile vile,
ahadi nyingi za kimsingi za shirika la umoja wa Afrika, maamuzi na mfumo wa mkakati
zimeendelea kuunda sera za umoja wa Afrika. Ingawa mwenendo wa
shirika la umoja wa Afrika unabaki kuwa na nguvu, Sheria ya Jimbo la Jumuiya ya
Afrika na Itifaki ilisababisha idadi kubwa ya muundo mpya. Wote katika kiwango cha vyombo vikubwa au kupitia
kikundi cha kamati mpya za kiufundi na ndogo, nyingi zilizotoka tangu 2002 na
zingine bado ziko chini ya maendeleo. Lugha
chini ya Kifungu cha 11 cha Itifaki ya Sheria ya Jumuiya ya Afrika, Lugha rasmi ya Jumuiya ya(Umoja wa) Afrika na taasisi zake zote zitakuwa Kiarabu,
Kiingereza, Ufaransa, Kireno, Kihispania, Kiswahili na lugha nyingine yoyote ya
Kiafrika. Lugha za kufanya kazi za Umoja wa
Afrika ni Kiarabu, Kiingereza, Kifaransa na Kireno.
Alama za Umoja wa Afrika
Nembo ya Umoja wa Afrika ina mambo manne.
Majani ya mtende pande zote za mzunguko kwa ishara ya amani. Mzunguko wa dhahabu
inawakilisha utajiri na mustakabali (siku zijazo) nzuri ya Afrika.Ramani ya
Afrika bila mipaka kwenye mzunguko wa ndani inamaanisha umoja wa Afrika. Pete
ndogo nyekundu zinazoingiliana kwenye msingi wa mfano zinaonyesha mshikamano wa
Afrika na damu iliyomwagika kwa ukombozi wa Afrika.
Bendera ya sasa ya umoja wa Afrika ilipitishwa mnamo Juni 2010 katika Kikao cha
12 cha Kawaida cha mkutano wa wakuu wa nchi. mfumo ni ramani ya bara la Afrika
kwa rangi la kijani kibichi juu ya Jua kwa rangi la nyeupe, limezungukwa na mzunguko
wa nyota 54 zenye dhahabu na shamba la kijani kibichi. Rangi la kijani ni mfano
wa tumaini barani Afrika, nyota zinawakilisha Nchi Wanachama wa Jumuiya ya(umoja
wa) Afrika.
Pili:
Vyombo vya Umoja wa Afrika:
1-
(Mkutano wa kilele):
Mamlaka ya juu zaidi ya Muungano yana
Wakuu wa Nchi, Serikali au wakilishi wao, na hukutana angalau mara mbili mnamo
mwaka.
Rais wa nchi au Serikali anaongoza mkutano huo
baada ya mashauriano kati ya nchi wanachama kwa kipindi cha mwaka mmoja.Hasa
kati ya mikoa mitano ya Afrika (Kaskazini / Kati / Magharibi / Mashariki /
Kusini), mada kuu hutambuliwa kwa kila mkutano.
2-
Baraza la Utekelezaji (EC):
Linalokuwa na mawaziri wa nje au mawaziri wowote
walioteuliwa na serikali zao.
Kwa Kawaida hukutana mara mbili kwa mwaka
katika vipindi viwili vya kawaida, hukutana katika vikao si kwa kawaida kwa
ombi la Jimbo Mwanachama na kwa idhini ya theluthi mbili ya wanachama.
3-
Kamati ya Wakilishi ya Kudumu (PRC):
iko na mabalozi au wakilishi wa kudumu
waliokubaliwa katika Umoja huo, Inawajibika katika kuandaa kazi ya Halmashauri(baraza
la utekelezaji),mwongozo wake,Inaweza kuunda kamati ndogo au vikundi vya
kufanya kazi kama inahitajika.
4-
Bunge
la Afrika (PAP):
Sheria ya Katiba ya Jumuiya ya(umoja)
Afrika ilianzisha Bunge la -Pan-Afrika kama chombo cha Jumuiya ya Afrika ili
kuhakikisha ushiriki kamili kwa watu waafrika katika maendeleo na ujumuishaji
wa bara hilo.
5-
Tume
ya Umoja wa Afrika (AUC):
Kuzingatiwa kama Sekretarieti Kuu
au Sekretarieti ya Muungano, ina Rais, Makamu wa Rais na Makamishna 8 wanaowajibika
kwa masuala yanayohusu amani na usalama na masuala ya kisiasa,Miundombinu,
nishati, masuala ya kijamii, rasilimali watu, sayansi na teknolojia, biashara
na tasnia, uchumi wa vijijini na kilimo, na masuala ya kiuchumi, kila mmoja wa
wajumbe wa Tume anachaguliwa kwa muda wa miaka minne, mbadala mpya mara moja.
Tume ya sasa ya Tume ya umoja wa Afrika,
iliyoongozwa na Rais wa Chadi Moussa Fakih Ahmed, ilichaguliwa wakati wa
Mkutano wa Adis Ababa (Januari 2017).Ni shirika la nne kusimamia Tume ya AU
tangu kuanzishwa kwake,Dokta Amani Abu-Zeid ni Kamishna wa Miundombinu na
Nishati wa Misri.
6-
Kamati za Ufundi maalumu (STCs):
Kamati kumi nan ne(14), muhimu zaidi kuwa
Kamati ya Ulinzi, Usalama na Amani, Kamati ya uhamiaji, wakimbizi na watu
waliohamishwa ndani,Kamati ya Masuala ya Fedha, Mipango ya Uchumi na
Ushirikiano, Kamati ya uhamiaji, wakimbizi na watu waliohamishwa ndani, Kamati
ya Pamoja ya Bara na Uchukuzi na Miundombinu ya Mkoa,Nishati na utalii.
Lengo la kamati maalumu ni kupunguza
idadi ya mikutano ya mawaziri kwa kuunganisha mikutano kadhaa ya mawaziri
katika kamati maalumu ya ufundi.
7-
Baraza
la Kiuchumi, kijamii na kiutamaduni (ECOSOCC):
Baraza linalenga kusaidia na kuhimiza
mazungumzo na uongozi kati ya watu wa Kiafrika juu ya masuala muhimu kadhaa na
kuhakikisha ushiriki mzuri wa watu wa Kiafrika katika utekelezaji na tathmini
ya mipango ya umoja wa Afrika.
8-
Taasisi
za Fedha:
Jumuisha Mfuko wa Fedha wa Afrika,benki
ya Uwekezaji ya Afrika (Libya) na Benki Kuu ya Afrika (Nigeria).
9-
Taasisi
za haki za binadamu:
Tume
ya Afrika juu ya Haki za Binadamu na Watu (ACHPR):
Tume
ya Afrika juu ya Haki na Ustawi wa Mtoto
Tume ya umoja wa Afrika ya sheria ya kimataifa (AUCIL):
Mwenyekiti |
Mwisho wa muhula wa uongozi |
Mwanzo wa muhula wa uongozi |
Nchi |
Abd-El Fatah El-Sisi |
- |
Februari 2019 |
Misri |
Paul Kagame |
Februari 2019 |
Januari 2018 |
Rwanda |
Alpha Konde |
Januari 2018 |
Januari2017 |
Guinea |
Idriss Deby |
Januari 2017 |
Januari2016 |
Chad |
Robert Mugabe |
Januari2016 |
Januari2015 |
Zimbabwe |
Mohamed Wld Abd-El Aziz |
Januari2015 |
Januari 2014 |
Mauritania |
Hailemariam Desalegn |
Januari2014 |
Januari 2013 |
Ethiopia |
Yayi Boni |
Januari 2013 |
Januari 2012 |
Benin |
Teodoro Obiang Nguema Mbasog |
Januari 2012 |
Januari2011 |
Guinea Kitropiki |
Bingu wa Mutharika |
Januari2011 |
Januari2010 |
Malawi |
Muammar Qadhafi |
Januari 2010 |
Februari2009 |
Libya |
Jakaya Kikwete |
Januari2009 |
Januari 2008 |
Tanzania |
John Kufuor |
Januari2008 |
Januari2007 |
Ghana |
Denis Sassou Nguesso |
Januari2007 |
Januari2006 |
Congo |
Olusegun Obasanjo |
Desemba 2005 |
Julai 2004 |
Nigeria |
Joaquim Chissano |
Julai 2004 |
Julai 2003 |
Mozambique |
Thabo Mbeki |
Julai 2003 |
Julai 2002 |
Afrika Kusini |
Comments